DUHAN SURESİ

 “Duhan” kelimesi duman anlamına gelmektedir. Surenin 10. ayetinde kıyametle ilgili olarak “duman”dan bahsedilmesi nedeniyle sure bu ismi almıştır. 

59 ayetten oluşan sure Mekke’de, Zuhruf suresinden sonra  inmiştir. 

Mushaftaki resmi sırası itibarıyla 44., iniş sırasına göre ise 64. suredir.

 

Bu surenin temel konuları şunlardır:

Mübarek gün ve geceler,

Kıyamet ve alametleri,

Allah’ın gazabı,

Musa kıssası ve öğütler,

Ahirette inananların ve inanmayanların durumları.

 

Surenin temel mesajları şunlardır:

- Kur’an-ı Kerim mübarek bir gecede indirilmiştir. Bu gecenin Kadir gecesi veya Berat gecesi olduğu rivayet edilmektedir. Bu gibi geceler İslam inancında çok önemlidir. Yüce Allah bu gibi gecelerde her işi bir hikmet içerisinde ortaya koymakta, kendi katından gönderdiği elçileri vasıtasıyla insanların istek ve dualarına cevap vermektedir. Yüce Allah her zaman olduğu gibi, belki ondan da fazla bu gibi gecelerde kendisine yönelenlere rahmet etmektedir.

- Alemde bulunan her varlığın yaratıcısı, sahibi ve yok edicisi Allah’tır. Aynı zamanda tüm insanlığın rabbidir. Bu hususlarda asla şüpheye düşmemek gerekmektedir.

- Gökyüzü, bir gün, duman haline gelecek veya gökyüzünü bir duman kaplayacaktır. Bu duman tüm insanlığı kaplayacak, yani bir topluma değil tüm insanlara yönelik bir azap olacaktır. Duman halini alması, insanoğlunun soluması ve yaşamını devam ettirmesi için önemli olan gökyüzünün, bu fonksiyonlarını yitireceği anlamına gelmektedir. Göğün duman haline gelmesi azabıyla karşılaşacak olan insanlar, Allah’a dua edecekler ve Allah, bu azabı kaldıracaktır. Fakat insanlar kısa bir süre sonra yine eski durumlarına döneceklerdir. Bunun ardından büyük ve şiddetli günün geleceği söylenmektedir ki, bu günün kıyamet olacağı anlaşılmaktadır. Gökyüzünün duman halini alarak fonksiyonunu kaybetmesinin kıyamet alametlerinden biri olduğu anlaşılmaktadır.

- Allah, Hz. Musa’yı Firavun’a göndermiş, Musa da ona Allah’ın birliğini ve ona uyulması gerektiğini tebliğ etmiştir. Hz. Musa, Allah’tan aldığı emirle, kendisine inananlarla birlikte Mısır’dan ayrılmış, onları takip eden Firavun ve askerleri suda boğularak can vermişlerdir. 

- Bu ve benzeri olaylar, Allah’ın güç ve kudretini gösterdiği gibi, maddi gücün inanç karşısında tutunamadığını ve yeryüzünün aslında inananlar için yaratıldığını göstermektedir. Fakat, önemli olan, müslümanların yeryüzünün kendileri için yaratılmış olduğunun farkına varmalarıdır.

- Zuhruf suresine bakılırsa, orada görülecektir ki, maddi güç ve servet, insanı müstağni kılmıyor. Maddi güç ve servetin insanı ebedi yapmadığı, bunların sadece bir imtihan olduğu bu surede çok açık bir şekilde ifade edilmektedir.

- Alemde görülen her bir varlığın yaratılışı ilahi bir hikmete dayanmaktadır. Bu ilahi hikmetleri arayıp bulmak insanoğlunun görevlerinden biridir.

- Kıyamet günü tüm insanlar yargılanırlar. O gün hiç kimsenin kimseye bir faydası olmayacaktır. Tek söz sahibi Allah’tır. Yüce Allah dilediği kullarını affedecektir.

- Günahkar insanlar, işledikleri bu günahların karşılığı olarak Cehennem’de zakkumla yakıcı bir azaba uğrayacaklardır.

- İnanan ve iyi işler yapan insanlar, güven içerisinde, çeşitli nimetler ile ödüllendirileceklerdir.

- Ölüm, kendine has tarifi olmayan bir acıyı ifade etmektedir. İnananlar ölüm acısını sadece bir kez, o da dünyadan ayrılırken tadacaklardır. İnanmayanlar ise bu acıyı, ahirette defalarca tatmak zorunda kalacaklardır.