MÜMTEHİNE SURESİ

Sure adını, 10. ayetinden almıştır. 10. ayetinde, Mekke’den Medine’ye hicret eden Müslüman kadınların, gerçekten inanıp inanmadıklarını anlamak maksadıyla imtihan edilmelerini isteyen “…onları imtihan edin..” emri bulunmaktadır. Bu ayette geçen imtihan kelimesine istinaden, sureye, “imtihan edilen kadınlar” anlamında “Mümtahine” adı verilmiştir. Bu sureye “İmtihan” ve “Meveddet” suresi de denilmiştir.

13. ayetten oluşan sure, Medine’de inmiştir. 

Mushaftaki sıralamada 60., iniş sırasına göre 111. suredir.

 

Bu surenin temel konuları şunlardır:

Müslümanların inkarcılarla ilişkileri,

Hz. İbrahim’in örnekliği,

Mümin kadınların imtihan edilmeleri,

Evlilikte din ayrılığı,

Peygambere biat şartları.

 

Surenin temel mesajları şunlardır:

- Bu surede Müslümanlar ile inkarcılar arasındaki bazı ilişkiler düzenlenmektedir. Burada inkarcılar ile kastedilenler Mekkeli müşriklerdir. Müslümanların karşısında yer alan inkarcılar iki grup halinde düşünülmüştür: Müslümanlara zarar vermeyen, Müslümanlar aleyhinde düşmanla iş birliği yapmayan inkarcılar ve Müslümanlara cephe almış, onlara her tür zararı veren inkarcılar. Müslümanların, birinci grupta yer alan inkarcılar ile diyaloga girmelerinde herhangi bir sakınca görülmemiştir. Çünkü onların ilk Müslümanlara eziyet vermek ve onları memleketlerinden (Mekke’den) sürmek gibi bir durumları olmamıştır. Fakat ikinci grupta yer alan inkarcılar, Müslümanlara türlü işkenceler yapmışlar ve sonunda onları Mekke’den çıkartmışlardır. Bu ikinci gruptaki inkarcı müşriklerle ilişki kurmak, onlardan kız alıp kız vermek haram kılınmıştır. Mümin bir kadının bir kafirle (müşrik ile) evlenmesi caiz değildir. Müslüman erkekler de kafir (müşrik)  kadınlar ile evlenemezler.

- Hudeybiye anlaşmasına göre, Mekke’den Medine’ye kaçan Müslümanlar müşriklere iade edilecekti. Birçok Müslüman bu anlaşmadan sonra Mekke’ye iade edilmiştir. Fakat Mümtahine suresi, Müslüman bir kadınla müşrik bir erkeğin evlenemeyeceğini esasa bağladığı için, hicret eden Müslüman kadınların iade kapsamında olmadığını bildirmiştir. Böylece Müslüman kadınlar geri verilmemiştir.

- Mekke’den kaçan Müslüman kadınların gerçekten inanıp inanmadıklarının sınanması gerekiyordu. Bu nedenle, surenin 10. ayetinde bu kadınların imtihana tabi tutulmaları emredilmiştir.

- Hz. İbrahim ve ona inananlar Müslümanlar için bir örnektir. Çünkü onlar kafirler ile ilişkilerini kesmişler ve Allah’a sığınmışlardır.

- Müminler kafirlerle ilişkileri konusunda şöyle dua etmelidirler: “Rabbimiz! Bizi, inkar edenler için deneme konusu kılma, bizi bağışla! Ey Rabbimiz! Yegâne galip ve hikmet sahibi, ancak sensin.”

- Bir Müslümanın, Müslüman olmayan yakını için Allah’tan mağfiret dilemesi doğru değildir.

- Müslüman bir kadının şirk koşmaması, hırsızlık ve zina gibi günahları işlememesi, çocuklarını öldürmemesi, aslı astarı olmayan iftiralar üretmemesi, iyi bir insan olma yolunda peygamberi örnek alması, onun Müslüman olduğunun kanıtıdır.

- Kıyamet günü yakınlar ve çocuklar fayda vermezler.