MÂİDE SURESİ

"Mâide" sofra demektir. 112 ve 114. âyetlerde, Hz. İsa zamanında, gökten indirilmesi istenen bir sofradan bahsedildiği için sûreye bu isim verilmiştir. Bu sureye “Ukud”, “Munkize” ve “Müba’sire” isimleri de verilmiştir.

Üçüncü ayetin dışında surenin bütünü Medine'de, hicrî altıncı yılda, Fetih suresinden sonra inmiştir. Surenin 3. ayeti, Vedâ Haccında, Mekke’de Arafât'ta nâzil olmuştur. 

120 ayetten oluşan sure, resmi mushaf tertibinde Kur'an-ı Kerim'in 5. suresidir. İniş sırasına göre ise 110. suredir. 

 

Surenin temel konuları:

Ahde bağlılık ve yardımlaş­ma, 

Hayvanlarla ilgili hükümler (yenilmesi haram olan hayvan­lar, avlanmanın hükümleri),

Ehli Kitap’la ilişkiler (Ehli Kitab'ın kestiklerinin yenilmesi ve kadınlarıyla evle­nmenin caiz oluşu gibi),

Ehli Kitab'ın bazı inanç ve davranışlarının yanlışlığı,

Bazı ibadetlerin esasları (abdest, gusül ve te­yemmüm),

Münafıkların durumu,

İbadetin ve cihadın lüzumu,

Hırsızlığın cezası,

Adalet ilkesi,

Yemin kef­fareti ile ilgili hükümler,

İçki ve kumarın yasak oluşu,

Bazı batıl inanç ve adetler,

Şahitlikle ilgili hükümler,

Hz. Musa’nın ve Hz. Âdem’in iki oğ­lunun kıssalarıyla Hz. İsa'nın mucizeleri gibi bazı konular. 

Bu surede ağırlıklı olarak Ehli Kitab’ın inanç ve davranışlarının eleştirisi yapılmaktadır.

 

Surenin temel mesajları şunlardır:

- Meşru bütün anlaşmalara uyulmalıdır.

- Allah’a ibadet engellenmemelidir.

- İyi ve güzel konularda yardımlaşma olmalıdır.

- Hayatın tehlikede olduğu durumlar hariç, Allah’ın haram kıldığı yiyecek ve içeceklerden uzak durulmalıdır.

- Allah’a karşı gelmekten sakınılmalıdır.

- Allah’ın razı olduğu din sadece İslam’dır.

- Ehli Kitab’ın yiyeceklerini yemek ve kadınlarıyla evlenmek caizdir.

- Düşmana karşı bile adalet ilkesinden taviz verilmemelidir.

- İnanıp salih amel işleyenler mükafatlandırılacak, inkar edip kötü amellerde bulunanlar ise cezalandırılacaktır.

- Allah’a ve insanlara verilen söze bağlı kalınmalıdır (ahde vefa).

- Hiç kimse Allah katında ayrıcalıklı değildir. 

- Bir insanı öldüren bütün insanları öldürmüş, bir insanın hayatını kurtaran da bütün insanları kurtarmış gibidir.

- Bozgunculuk yapmak, fitne ve fesat çıkarmak büyük bir suçtur. 

- İnananlar Allah’tan korkmalı ve emirlerine itaat etmelidir.

- Kimseden korkmadan, Allah’ın indirdikleriyle amel edilmelidir.

- Allah’ın insanları imtihan ettiği bilinmeli ve hayır işlerine koşulmalıdır.

- Ehli kitaba karşı uyanık olunmalı ve onlara sır verecek kadar dost olunmamalıdır.

- İçki, kumar ve fal şeytan işidir. Bunlardan uzak durulmalıdır.

- Allah’a ve Elçisine itaat edilmelidir.

- Her türlü haramdan uzak durulmalıdır.

- Gereksiz yere çok soru sormak doğru değildir. Gereksiz sorular insanın başına, üstesinden gelemeyeceği sorunlar açar.

- Hurafelerden kaçınılmalıdır.

- Allah’a karşı her türlü şirkten uzak durulmalıdır.